Her Dedektöre Kanmayın!

Her geçen gün sayıları hızla artan defineciler, dedektörlerin yasaklanmasına şiddetle karşı çıkıyorlar. Satış firmaları ise 'Dedektör alırken dikkat edilmesi gereken önemli kurallar bulunuyor' diyerek müşterileri uyarmayı ihmal etmiyorlar...

Yaşanan son ekonomik krizle birlikte umudunu, şans oyunlarından çok toprağın altında yatan servete bağlayanların sayısında hızlı bir artış gözleniyor. Özellikle arkeologların definecileri iyi gözle görmediklerini anlatan define arayıcıları, dedektörlerin yasaklanması fikrine de şiddetle karşı çıkıyorlar.

'Eğer dedektör satışı yasaklanırsa definecilerin sayısı azalmaz, bilakis artar' diyen defineciler, devletin toprağın altındaki zenginliklere gereken önemi vermediğini de belirtiyorlar. Defineciler tepkilerini, 'Kimse bunun önüne geçemez. O zaman yurtdışından kaçak olarak getirilen dedektörler, Türkiye'de satılmaya başlar.' diyerek dedektörlerin önüne geçilemeyeceğini anlatıyorlar.

Ekmek kapısı oluştu

Evet, Türkiye'de binlerce define avcısı, umudunu bu sektöre bağlamış durumda.

Gizli sektör olarak nitelendirilebileceğimiz definecilik ve dedektör satışlarından herkes, şöyle ya da böyle ekmek yiyor. 'Şurada bir gömü var' sözünü duyduktan sonra defineyi çıkartmak için adam kiralamak, vinç çalıştırmak, dedektörle araştırma yapmak, define aranılacak bölgede yol yoksa yol açmak. Kısacası trilyonluk gizli bir sektör 'definecilik'. Öyle ki define aramak için varını-yoğunu satanlar da düşünülürse önüne geçilemeyecek gibi görünen gizli bir sektör.

Define, dedektörsüz aranmaz

Bu sektör içinde para kazananların başında, hiç şüphesiz dedektör satış firmaları geliyor. Bir defineci ise artık günümüzde dedektörsüz define aranmayacağını gayet iyi biliyor. Her ne kadar kulaktan dolma bilgilerle eline kazmayı alan dağı taşı kazıyorsa da, artık günümüzde kazma toprağa vurulmadan önce mutlaka definenin yeri dedektörlerle tespit edilmeye çalışılıyor. 15 yıl öncesine kadar her duyduğu yeri kazan definecilerin yerini 'modern defineciler' almış durumda. Çünkü, gelişen teknolojiyle neredeyse dedektörsüz toprağa bir kazma dahi vurulmuyor. Defineciler, dedektörlerin kendilerine en çok gerekli olan bir malzeme olduğunu belirterek,' Dedektörsüz, define aranmaz. Kazmayı alıp her tarafı kazmak eskidenmiş' diyerek gittikçe bilinçlendiklerini ortaya koyuyorlar.

Bir milyon dedektör

Çeşitli dedektör firmalarının verdikleri bilgilere göre ( resmi bir kayıt yok) Anadolu'da 1 milyonun üzerinde dedektör bulunuyor. Satış firmalarının yaptığı araştırmalara göre Anadolu ve Trakya'daki en az iki köyden birisinde üç ya da dört adet dedektör var. Bu dedektörler ise kullanımı bilinmediğinden en kısa sürede ya paslanıp iş görmez hale geliyor ya da bilinçsizce kullanıldığından çok çabuk bozuluyor.

Tabii, burada bozulan dedektörleri tamir etmek veya yeni bir dedektörü müşterilere satmak ise dedektör firmalarının işine geliyor. Peki bir dedektörün ömrünü nasıl uzatabilirsiniz? Dedektör alırken nelere dikkat etmeniz gerekir? İşte size bu işi püf noktaları....

Büyük bir rant var

HMG Metal Dedektörleri Merkezi'nin Yönetim Kurulu Başkanı H.Mehmet Göl de, dedektörler konusunda Türkiye'de büyük bir rantın bulunduğunu kaydetti. Dedektörlerle ilgili Anadolu'nun her tarafını karış karış gezdiğini ve bir dedektörün 16 bin dolara bir köyde satıldığını duyduğunda hayretler içinde kaldığını anlatan H.Mehmet Göl, 'Bu dedektörler, 20 santimetreyi bile göstermiyor. Anadolu'da 40 yıl, bir demir yığınıyla dağ-taş dolaşan insanları gördüm. Kimse dedektörün nasıl olduğunu ve ne şekilde kullanılacağını bilmiyor. Ben kendi firmamın reklamını yapmak istemiyorum. Ama ne olur defineciler, dedektörler konusunda bilinçlendirilsinler. Bakıyorsun, bir dedektörün üzerinde bir sürü düğme var. Ama ne işe yaradığı belli değil.Önemli olan basit, sade ve işe yarayan dedektörlerdir' diye konuşuyor.

Dedektörler hakkında Yargıtay kararı

Definecilerin merak ettiği ve en çok sorduğu konulardan birisi de şudur: 'Acaba dedektörle define aramak suç mudur?'....Bir çok defineci, genelde dedektörünü polisten ve jandarmadan saklar. Çünkü, dedektörün yasak olduğunu ve dedektörle arama yapmanın suç olduğunu sanır. Fakat, Yargıtay Ceza Kurulu'nun Yargıtay Kararlar Dergisi'nde yayınlanan kararı, bu konuda definecilerin yanlış düşündüğünü göstermektedir. İşte size dedektörler hakkındaki Yargıtay kararı:

Yargıtay Ceza Kurulu

E: 1984/9-408

K: 1985/149

T: 18.04.1985 (85 yılından bu yana herhangi bir değişiklik olmamıştır)

Definenin (gömünün) kesin yerini saptamaya çalışan sanıkların eylemi, uygulama aşamasına varmayan hazırlık hareketi derecesinde kaldığından, definenin yerini saptamış olsalar bile, ileride neye yönelik girişimde bulunacakları belli olmadığından, olayda define arama suçunun unsurları oluşmaz.(1710 s EEK.m.46,52)

(743 s MK.m.696)

Ruhsatsız sondaj ve kazı yapmak suçlarından sanıklar Ş.L,S'nin hükümlülüklerine dair Çanakkale Ağır Ceza Mahkemesi'nden verilen 23.02.1983 gün ve 99-32 sayılı hüküm, sanıkların temyizleri üzerine Yargıtay Dokuzuncu Ceza Dairesi'nce inceleyerek yerine geri çevrilmiştir. İlk hükmünde direnmeye ilişkin aynı mahkemeden verilen 29.12.1983 gün ve 226-307 sayılı son hükmün Yargıtay'ca incelenmesi sanıklar tarafından süresinde verilen dilekçe ile istenmiş, koşuluda yerine getirilmiş olduğundan Yargıtay C.Başsavcılığı'nın hükmün bozulması istemini bildiren 24.07.1984 gün ve 9-1233 sayılı tebliğnamesiyle Birinci Başkanlığa gönderilmekle, Ceza Genel Kurulun'ca okundu, gereği konuşulup düşünüldü:.

'Dedektör ile yapılan kontrolün icrai hareket olarak kabulüne imkan görülmemiştir.'

'Sanıkların sabit olan eylemleri, varolduğu zan ve tahmin edilen definenin kesin yerini tespit etmeye çalışmaktan ibaret, icrai harekete varmayan hazırlık hareketi derecesinde kaldığından ve bu suretle definenin yeri tespit edilse dahi ileride neye tevessül edileceği belli olamadığından olayda define arama suçunun unsurları oluşmamıştır. Bu itibarla sanıklar vekilinin temyiz isteğinin kabulü ile yerel mahkeme direnme hükmünün bozulmasına karar verilmelidir.

SONUÇ: Açıklanan nedenlerle tebliğnamedeki istem gibi direnme hükmünün bozulması (....) 18.04.1985 gününde 2/3'ü geçer oy çokluğuyla karar verildi.