Demokrasi yunanca bir sözcüktür. Sözcüğün son kısmı iktidar, yönetme anlamına gelmektedir. Demos ile birlikte halkın yönetmim anlamına gelir.(Demos sözcük anlamı olarak; halk, yurttaş topluluğu, sıradan halk gibi pek çok anlamı olan bir sözcüktür.)
Demokrasiyi de siyaseti de yani kamusal tartışma sonucu karar alma ve uyma sanatını keşfedenler de Yunanlılardı. Sözde kabile demokrasileri ya da erken dönem Mezopotamya’sında bulunduğu düşünülen demokrasileri de reddedemeyiz ancak bunlar tarihe ve de kendilerinden sonraki toplumlar üzerine önemli etki bırakmamışlardır. Yunalılar siyaset hakkında sistematik olarak düşünmede, gözlemlemede, yorumlamada, ve siyaset teorileri oluşturmada bir ilkti.
M.Ö. 5. ve 4. yüzyıl Atina’sı iyi ve yeterli sebepler yüzünden aynı zamanda düşünsel olarak da yeni ufuklar açan bir örnekti. Solon (M.Ö. 594), Kleisthenes (M.Ö. 508) ve Ephialthes (M.Ö. 462) Atina demokrasisinin gelişmesinde büyük katkı sağlamışlardır.Tarihçiler hangisinin daha demokratik hareketler ve reformlar yaptığı konusunda farklı yorumlarda bulunurlar. Atina demokrasisinin genel olarak Klesithenes’in reformlarıyla kurulduğu kabul edilir. Diğer taraftan 7. yüzyılda Peisistratos’un yönetimi ele geçirmesiyle tiranlık rejimi ortaya çıkmış, Solon’un reform çalışmalarına rağmen Atina da tiranlık dönemi yaşanmıştır. Bu dönemin sonunda ise Ephialthes diğerlerine nazaran daha barışçıl bir şekilde, Klesithenes’in reformlarını yenilemeye çalışmıştır. En büyük lider olarak gösterilen Perikles’in ölümünden sonra ve Pelopnnesos Savaşının sonuna doğru Atina demokrasisi kesintiye uğramış ve oligarşi’ye bürünmüştür. Demokrasi 4. yüzyılda Eukledes döneminde yenilenerek tekrar kurulduysa da M.Ö. 322 yılında yok edilmiştir.
tr.wikipedia.org
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder