Yüzey Araştırması

Aranılacak materyal için en önemli özelliklerden biri aranılan bölgenin çok iyi bilinmesi , oranın
coğrafi konumunun, doğal şartlarının, toprak yapısı, yaşama elverişli olup olmaması, savunma biçiminin değerlendirilmesi gerekli unsurlandandır. Bunları ayrı ayrı ele almak gerekirse şu şekilde sınıflandırabiliriz;
I- Araziyi dolaşıp etüt etmek gerekir. Araziyi dolaşmak içinde senenin bazı dönemleri çok önemlidir. Mesela kışın başlarında daha önceki zamanlarda kazılan, yaşanılan veya herhangi bir materyalin gömülü olduğu yerler kar yağdığı zaman karı geç tutar, diğer yerlere görede üzerindeki kar daha çabuk erir. Diğer zamanlarda da bitki örtüsü etrafına göre daha seyrektir. Aynı zamanda araştırılan bölge çevresine göre doğal şartları değerlendirilerek yaşama uygun olup olmadığı gözlenmelidir. Şöyleki su kaynaklarının çokluğu bölgenin savunmasının
kolaylığı toprakların tarıma elverişliliği ve bu elverişli toprakların sürülmesinin kolay olup olmayacağı değerlendirilmelidir. Çünkü günümüzdede olduğu gibi insanlar geçmiştede şartların en kolay olduğu yerde yaşamayı tercih etmiştir. Ama bu insanların diğer yerleride kullanmadığı anlamına gelmez. Kendilerine ait kıymetli özel eşyalarını çok farklı yerlerede gmmüşlerdir. Bunuda daha sonra başka bir başlık altında inceleyeceğiz.
II- Arazide bulduğumuz seramik parçaları bize bazen çok güçlü ipuçları verebilir.Seramikler geçmişten günümüze ulaşabilen, kullanıldığı dönem ve toplum hakkında kültürel ve ticari anlamda bize sağlam bilgiler sunmaktadır.Öyleki seramikler üzerinde geç antik dönemlerde spor faaliyetleri, dini inanışlar, ticari ilişkiler, toplumsal yaşantı seramikler üzerine resmedildiği için okuyadabilirsek yeteri kadar bilgiyi bize verirler.
III- Arazide bulduğumuz maden parçaları, madenin işleniş biçimi, işçiliği, kalitesi bize o toplum hakkında maddi yapısı hakkındada bilgi verir.
IV- Arazide olabilecek bir işaret o bölgenin kullanım amacınıda bize gösterir. Geniş bir alana yayılmış sık duvar kalıntıları bir yaşam bölgesini, doğa üstü güçlere sahip bir betim tanrıyı tanrıda kutsal bir alanı, sıralı gömülmüş büyük küpler depo veya mezarı(küp gömü erken dönemlerden çok geç dönemlere kadar anadolu'da görülen bir ölü gömme geleneğidir.) boyalı veya oyma bir el işareti korunması gerekli bir bölgeyi gösterebilir.