Andırın’da 1920’li yılların sonlarında jandarma öldüren eşkiyalardan birisi Ceyhan nehri kıylısında yakalandı.
-Eşkiyanın arkadaşları öldürülmüş ve kafaları da kesilmişti.
-Yakalanan eşkıya Andırın şehir merkezinde çırılçıplak bir durumda boynuna bir torba atılmış bir halde dolaştırıldı. Torbanın içinde de öldürülen eşkiyaların kesik başları vardı.
-Çıplak eşkiyanın hikayesini Andırınlı Avukat Mehmet yaycıoğlu anlattı.
Takvimlerin 8 Ağustos 2010’u gösterdiği günde Andırın Hükümet binası önünde karşılaştığım sayın Mehmet Yaycıoğlu, ailesinin hatırası olan tarihi olaylar hakkında açıklamalar yaparken duygulandı ve gözleri daldı gitti. Andırın yöresinin ağaları ve beyleri olarak bilinen bir ailenin yaşayan son fertlerinden idi.
Babası 1315 (miladi-1914) doğumlu Hasan’ı ve amcası İbrahim ağayı ve karıştıkları olayları çok iyi hatırlıyordu. Dedesi Hacı Durdu Ağa hakkında da bilgilere sahipti. Görüşmemiz esnasında Mehmet Yaycığlu’na sorduğum sorumlar ve aldığım cevaplar:
“-Andırın yöresinde bu kadar geniş arazilere sahip olmanızın gerçeği nedir?
“-Dedemiz, Hacı Durdu Ağa zamanında tarlanın bir kıymeti yokmuş. Sıcaklar bastırınca aşiretler yaylaya gidiyor, Geben-Sarız-Göksun taraflarına. Hatta Geben’den giderken aşiretler, tarlalardaki ekinlere zarar verirmiş. Köylülere de “Tarlanızı yolun kenarından taşıyın” diye de söylerler imiş. Hacı Durdu Ağa zamanında tarlalar ekilmeye ve biçilmeye başlanmış. Devlete fayda sağladığı için o zaman arazi sahibi de olmuşlar. Benim bildiğim aşağı Andırın ovasında 2500, Kesim köyünde 1000, Geben’de’de 700 dönüme yakın arazi sahibi olmuşlar. Andırın içinde ve civarında da tarlalar ve arsaları vardı.
“-Geben’deki arazileri nasıl almışlar?
“Geben’de Bayazıdlı ailesinden Bekir Ağa’nın hissesi olan araziler vardı. Bekir Ağa’da 3 kardeş. Babası Osman Paşa. Bekir Ağa’nın Ermeni asıllı bir hanımı var imiş. Hanımından kalan tarlada var imiş. Geben’deki araziler 40.000 dönüm. Mirasçılar anlaşamaz. Ve Bekir Ağa’nın arazisi satışa çıkarılır. Yaycıoğlu ailesi de buradan 700 dönüm arazi satın alır.
“Yaycıoğlu ailesi eşkiyalık devrinde hedef alındı mı?
“Eşkiyalar bezim evi basar. Ve babamı da götürürler. Dedem bu olayı duyar. “Varsın götürsünler” der. Bizim köyden Ali Gücük bir tüfek sıkar. Eşkiyalar korkusundan babamı bırakır ve kaçar.
“Andırın eşkiyaları hakkında başka hatırladığın önemli olay var mı?
“Tokmaklı’da Burunönü denen bir yer var. Orada jandarma müfrezesi ile eşkiyalar karşı karşıya gelir. Jandarma kumandanı önden gider ve bağırır “Teslim olun” diye. Eşkıya kayaların arkasında ve siperde. Çatışma çıkar. Askerler ölür. Sayıları da 7-8 kişi olması lazım. Mezarları şimdi Tokmaklı’da Burunönündedir.
Sonra eşkiyalar ile Ceyhan nehri kıyısında çatışma olur. Ve eşkiyalar vurulur. İçlerinden birisi sağ yakalanmış. Vurulan eşkiyaların kafaları kesilir. Sonra sağ yakalanan eşkıya Andırın’a getirilir. Boynuna bir heybe geçirilir. Ve içine eşkıya kelleleri konur. O halde anadan üryan (çıplak) bir vaziyette dolaştırılır. Andırınlılar dam evlerinin başına çıkarak çıplak eşkiyayı seyretmişler. Bu olayın yaşandığı tarih 1927 ve 28 olması lazım”.
Mehmet bey’in bu açıklaması esnasında yanımızda bulunan ve dinleyen bir Andırınlı’nın şu sözleri anlamlı idi: “Çıplak eşkıya’dan sonra Andırın’da eşkiyalık bitti” dedi.
Dünya hayatı, yaşa ki göresin derler ya! Mehmet Bey ile konuşmaya devam ettim.
“Yaycıoğulları ailesinin başına cumhuriyetin ilanından sonra olaylar geldi mi?
“-Gelmez olmaz mı!. Andırın’da bir Köse Müftü vardı.Yaycıoğlu İbrahim Ağa onu Kayseri’de okutmuş. Sonra Halep Valisinden rica ile onu Andırın’a müftü yapmışlar.
Cumhuriyetin ilanından sonra Köse Müftü, Yaycıoğlu İbrahim Ağa’yı “Mütegallibe” diye hükümete şikayet eder. Mütegallibe, halka baskı yapan demektir. İbrahim Ağa, Ankara’ya İstiklal mahkemesine götürülür. Orada da yargılanır. Olayı duyan Osman tufan paşa, yanına gelir. Mahkeme heyetine İbrahim Ağa’nın milli mücadeleye olan hizmetlerini anlatır. Ve bunun üzerine İbrahim Ağa,3 yıl Antalya’da sürgün cezası alarak kurtulur. Cezasını çekmişti. Sonra Kesim köyüne geldi.
YAYCIODĞULLARININ HİKAYESİ BURADA BİTMEZ
Andırın ağaları olarak da bilinen Yaycıoğulları ailesinin yaşadıkları ibret verdici olaylar devam etti. Andırın dağlarından gelen ırmak suları Aşağı Andırın Tokmaklı ovasına geldiğinde kanal ile ovaya verildi. Çeltik üretimi yapıldı. Aynı yerde Zülfikarlı ailesi de çeltik arkı açmıştı. Yaycıoğulları ile Zülfikarlı arasında çeltik arkının sularını satma mücadelesi başladı. Yıllar sonra Ceyhan nehri üzerine Karatepe Arslantaş barajının yapılması ile birlikte Andırın ağaları olan Yaycoığulları ve Zülfikarlının tarlaları da su altında kaldı. Andırın’da eski gücünü kaybeden Yaycıoğulları ailesinin önde gelenleri Adana’ya göç ettiler.
-Eşkiyanın arkadaşları öldürülmüş ve kafaları da kesilmişti.
-Yakalanan eşkıya Andırın şehir merkezinde çırılçıplak bir durumda boynuna bir torba atılmış bir halde dolaştırıldı. Torbanın içinde de öldürülen eşkiyaların kesik başları vardı.
-Çıplak eşkiyanın hikayesini Andırınlı Avukat Mehmet yaycıoğlu anlattı.
Takvimlerin 8 Ağustos 2010’u gösterdiği günde Andırın Hükümet binası önünde karşılaştığım sayın Mehmet Yaycıoğlu, ailesinin hatırası olan tarihi olaylar hakkında açıklamalar yaparken duygulandı ve gözleri daldı gitti. Andırın yöresinin ağaları ve beyleri olarak bilinen bir ailenin yaşayan son fertlerinden idi.
Babası 1315 (miladi-1914) doğumlu Hasan’ı ve amcası İbrahim ağayı ve karıştıkları olayları çok iyi hatırlıyordu. Dedesi Hacı Durdu Ağa hakkında da bilgilere sahipti. Görüşmemiz esnasında Mehmet Yaycığlu’na sorduğum sorumlar ve aldığım cevaplar:
“-Andırın yöresinde bu kadar geniş arazilere sahip olmanızın gerçeği nedir?
“-Dedemiz, Hacı Durdu Ağa zamanında tarlanın bir kıymeti yokmuş. Sıcaklar bastırınca aşiretler yaylaya gidiyor, Geben-Sarız-Göksun taraflarına. Hatta Geben’den giderken aşiretler, tarlalardaki ekinlere zarar verirmiş. Köylülere de “Tarlanızı yolun kenarından taşıyın” diye de söylerler imiş. Hacı Durdu Ağa zamanında tarlalar ekilmeye ve biçilmeye başlanmış. Devlete fayda sağladığı için o zaman arazi sahibi de olmuşlar. Benim bildiğim aşağı Andırın ovasında 2500, Kesim köyünde 1000, Geben’de’de 700 dönüme yakın arazi sahibi olmuşlar. Andırın içinde ve civarında da tarlalar ve arsaları vardı.
“-Geben’deki arazileri nasıl almışlar?
“Geben’de Bayazıdlı ailesinden Bekir Ağa’nın hissesi olan araziler vardı. Bekir Ağa’da 3 kardeş. Babası Osman Paşa. Bekir Ağa’nın Ermeni asıllı bir hanımı var imiş. Hanımından kalan tarlada var imiş. Geben’deki araziler 40.000 dönüm. Mirasçılar anlaşamaz. Ve Bekir Ağa’nın arazisi satışa çıkarılır. Yaycıoğlu ailesi de buradan 700 dönüm arazi satın alır.
“Yaycıoğlu ailesi eşkiyalık devrinde hedef alındı mı?
“Eşkiyalar bezim evi basar. Ve babamı da götürürler. Dedem bu olayı duyar. “Varsın götürsünler” der. Bizim köyden Ali Gücük bir tüfek sıkar. Eşkiyalar korkusundan babamı bırakır ve kaçar.
“Andırın eşkiyaları hakkında başka hatırladığın önemli olay var mı?
“Tokmaklı’da Burunönü denen bir yer var. Orada jandarma müfrezesi ile eşkiyalar karşı karşıya gelir. Jandarma kumandanı önden gider ve bağırır “Teslim olun” diye. Eşkıya kayaların arkasında ve siperde. Çatışma çıkar. Askerler ölür. Sayıları da 7-8 kişi olması lazım. Mezarları şimdi Tokmaklı’da Burunönündedir.
Sonra eşkiyalar ile Ceyhan nehri kıyısında çatışma olur. Ve eşkiyalar vurulur. İçlerinden birisi sağ yakalanmış. Vurulan eşkiyaların kafaları kesilir. Sonra sağ yakalanan eşkıya Andırın’a getirilir. Boynuna bir heybe geçirilir. Ve içine eşkıya kelleleri konur. O halde anadan üryan (çıplak) bir vaziyette dolaştırılır. Andırınlılar dam evlerinin başına çıkarak çıplak eşkiyayı seyretmişler. Bu olayın yaşandığı tarih 1927 ve 28 olması lazım”.
Mehmet bey’in bu açıklaması esnasında yanımızda bulunan ve dinleyen bir Andırınlı’nın şu sözleri anlamlı idi: “Çıplak eşkıya’dan sonra Andırın’da eşkiyalık bitti” dedi.
Dünya hayatı, yaşa ki göresin derler ya! Mehmet Bey ile konuşmaya devam ettim.
“Yaycıoğulları ailesinin başına cumhuriyetin ilanından sonra olaylar geldi mi?
“-Gelmez olmaz mı!. Andırın’da bir Köse Müftü vardı.Yaycıoğlu İbrahim Ağa onu Kayseri’de okutmuş. Sonra Halep Valisinden rica ile onu Andırın’a müftü yapmışlar.
Cumhuriyetin ilanından sonra Köse Müftü, Yaycıoğlu İbrahim Ağa’yı “Mütegallibe” diye hükümete şikayet eder. Mütegallibe, halka baskı yapan demektir. İbrahim Ağa, Ankara’ya İstiklal mahkemesine götürülür. Orada da yargılanır. Olayı duyan Osman tufan paşa, yanına gelir. Mahkeme heyetine İbrahim Ağa’nın milli mücadeleye olan hizmetlerini anlatır. Ve bunun üzerine İbrahim Ağa,3 yıl Antalya’da sürgün cezası alarak kurtulur. Cezasını çekmişti. Sonra Kesim köyüne geldi.
YAYCIODĞULLARININ HİKAYESİ BURADA BİTMEZ
Andırın ağaları olarak da bilinen Yaycıoğulları ailesinin yaşadıkları ibret verdici olaylar devam etti. Andırın dağlarından gelen ırmak suları Aşağı Andırın Tokmaklı ovasına geldiğinde kanal ile ovaya verildi. Çeltik üretimi yapıldı. Aynı yerde Zülfikarlı ailesi de çeltik arkı açmıştı. Yaycıoğulları ile Zülfikarlı arasında çeltik arkının sularını satma mücadelesi başladı. Yıllar sonra Ceyhan nehri üzerine Karatepe Arslantaş barajının yapılması ile birlikte Andırın ağaları olan Yaycoığulları ve Zülfikarlının tarlaları da su altında kaldı. Andırın’da eski gücünü kaybeden Yaycıoğulları ailesinin önde gelenleri Adana’ya göç ettiler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder